Miesiąc: styczeń 2022

Idzie wiosna. Już niedługo będziemy myśleć o nowych nasadzeniach. Czas więc na nowe plany. Także w naszym mieście. Myślę o chryzantemach. Te kwiaty budzą w nas melancholijne skojarzenia, szczególnie te związane z 1 listopada dniem Wszystkich Świętych. Spójrzmy jednak na te kwiaty inaczej. Są piękne pod względem kolorów, form, wysokości, zapachu. Historia chryzantem pochodzących z Dalekiego Wschodu jest bardzo stara, bowiem pierwsza wzmianka na temat chryzantem pochodzi z roku 500 p. n. e., a jej autorem jest wielki chiński uczony Konfucjusz. Czy wiecie, że order chryzantemowy jest jednym z
najważniejszych odznaczeń w Japonii, a 9 września obchodzi się w Japonii święto chryzantem? Pierwszą notatkę o chryzantemach w Polsce można znaleźć z roku 1887. Dlaczego piszę o chryzantemach i naszym mieście? Chryzantemy kwitną od końca lata do początku zimy i mają bardzo trwałe kwiatostany. Barwne kobierce chryzantem bylinowych mogą być pięknym akcentem w naszym mieście od połowy lata aż do późnej jesieni. Mogą pełnić nie tylko dekoracyjna rolę w nasadzeniach ponieważ niektóre gatunki chryzantem zawierają związki zwane pyretrynami, które zabijają owady, a w mniejszym stężeniu – tylko odstraszają. Bardzo to potrzebne nie tylko naszemu miastu. Dodatkowo chryzantemy pomagają oczyszczać powietrze, a obecność tej rośliny ma pozytywny wpływ na otoczenie ze względu na to, że liście tych roślin pochłaniają zanieczyszczenia powietrza, takie jak formaldehyd, benzen i amoniak. 
Znane jest także wykorzystanie chryzantem jako napój, dodatek do zielonej herbaty. Uważa się, że herbata chryzantemowa pomaga leczyć przeziębienia i infekcje układu oddechowego, ma też właściwości uspokajające, relaksujące i oczyszczające. W ziołolecznictwie wykorzystuje się chryzantemy  do odtruwania ciała. Pomaga również na nadciśnienie, zawroty głowy i nadmierne łzawienie oczu.  Kwiaty wykorzystuje się w kosmetyce do produkcji pudrów kosmetycznych, kadzideł i perfum.
Mam nadzieję, że chryzantemy zyskają zainteresowanie i uznanie przez cały rok również w
naszym mieście.

Warto wspomnieć o korzyściach jakie dają drzewa i krzewy rosnące w mieście w tym w formie żywopłotów :
* poprawiają mikroklimat wzbogacając powietrze w tlen, podnoszą wilgotność powietrza i zmniejszają dobowe wahania temperatury, jonizują korzystnie powietrze i wydzielają bakteriobójcze fitoncydy,
* osuszają grunt,
* rozpraszają fale dźwiękowe, zmniejszają uciążliwość hałasu,
* zatrzymują pyły i inne zanieczyszczenia gazowe pełniąc rolę filtra biologicznego,
* rozpraszają strumienie powietrza zmniejszając uciążliwość silnych wiatrów,
* podnoszą walory dekoracyjne, funkcjonalność przyrodniczą i krajobrazową,
* pełnią funkcje przyrodniczą tworząc warunki siedliskowe do życia np. ptaków, kręgowców, oraz drobnych ssaków.
* zapewniają cień w upalne dni i ułatwiają cyrkulację powietrza,
* obniżają temperaturę powietrza w otoczeniu.
Właściwie posadzone drzewa i krzewy mogą nawet o 50% zredukować hałas ale wymaga to dużych przestrzeni tzw. pasów o szerokości 70-100 m, które zostaną obsadzone gęstymi drzewami i krzewami z pokryciem trawiastym gleby. Pas zieleni szerokości 2-3 m przy ruchliwej ulicy nie poprawi warunków akustycznych, ponieważ skuteczność takich barier wynosi około 2 dB. Nie znaczy to jednak, że wprowadzenie bariery roślinnej nawet wąskiej w formie żywopłotu jest bez znaczenia dla odczuwalności hałasu. Bariera roślinna poprzez wielokrotne pochłanianie i rozpraszanie dźwięków akustycznych łagodzi zwiększania i spadki poziomu dźwięku podczas występowania. Tłumi „szorstkość” dźwięków i zmniejsza dokuczliwość hałasu. Wykorzystywanie drzew i krzewów w każdej formie wpływa również na
poprawę estetyki otoczenia. Dobrze zaprojektowane ukształtowanie przestrzenne zieleni może wpłynąć na zwiększenie „psychologicznej” skuteczności bariery akustycznej nawet o 75 %. Wizualne walory dla człowieka są tak samo ważne jak skuteczność akustyczna np. sztucznego ekranu przeciwhałasowego. Wybierając rośliny do obsadzeń przyulicznych trzeba zawsze pamiętać nie tylko o tym, jakie powinny mieć cechy (bujne liście, odpowiednie docelowe wymiary, walory dekoracyjne), ale także o warunkach, w których przyjdzie im rosnąć.

Żywopłot jest zazwyczaj liniową formą nasadzeń drzew lub krzewów, sadzonych w niewielkiej odległości od siebie dla uzyskania zwartej ściany zieleni. Funkcją żywopłotu jest kształtowanie, odgrodzenie pewnej części ogrodu, podkreślenie szlaków komunikacyjnych, zaznaczenie granic obszarów, podkreślenie nasadzeń kompozycyjnych. Inne funkcje żywopłotów to: izolacja od hałasu, wiatru, zanieczyszczeń, źródło pokarmu dla ptaków i owadów, sprzyjanie gniazdowaniu ptaków, schronienie dla ptaków, owadów, kręgowców, oraz drobnych ssaków.
Z każdym rokiem wzrasta gęstość zabudowy miast, zwiększa się ilość mieszkańców, rozwija się przemysł, handel i usługi. Wzrasta liczba samochodów, które nieustannie poruszają się po trasach komunikacyjnych, a natężenie ruchu jest coraz większe i zwiększa się hałas i zanieczyszczenia.
O pozytywnym wpływie roślin na psychikę i zdrowie człowieka wiemy od dawna. Pojawia się więc pytanie w jaki sposób sadzić i kształtować rośliny, gdy powszechnym problemem terenów zurbanizowanych jest mała ilość dostępnych terenów gdzie może rosnąć zieleń. Tutaj pojawia się możliwość i konieczność sadzenia żywopłotów. Właśnie za sadzeniem żywopłotów przemawia możliwość sadzenia dużej ilości drzew i krzewów na niewielkich terenach. W wielu przypadkach żywopłoty skuteczniej niż pojedyncze drzewa oczyszczają powietrze w centrach miast, a wiele gatunków żywopłotów sadzonych razem z drzewami, radzi sobie lepiej z oczyszczaniem powietrza aniżeli drzewa sadzone bez żywopłotów. Ponieważ szczególnie przy gruncie gromadzi się duża ilość pyłów i innych gazowych zanieczyszczeń to właśnie żywopłoty spełnią szczególną funkcje oczyszczającą, zatrzymującą.
Oto przykłady roślin liściastych, które można wykorzystać na żywopłoty:
pęcherznica kalinolistna, berberys Thunberga, berberys ottawski, derenie, ligustr pospolity,
ketmia, forsycja pośrednia, jaśminowiec wonny, porzeczka alpejska, tamaryszek francuski,
kolkwicja chińska, pigwowiec japoński, róża pomarszczona, buk pospolity, graby pospolite,
wiąz Turkiestanu, brzozy.
Sadząc żywopłot mamy do różne rośliny. Pięknie będą wyglądały żywopłoty mieszane z różnych
gatunków roślin.
Może właśnie w naszym mieście znajdzie się miejsca na tego rodzaju nasadzenia?

Najlepszym towarzyszem naszych wędrówek jest pies. Zawsze ma czas i ochotę, a nawet potrzebę codziennych spacerów. Własny pies, albo sąsiadów. Może pożyczą psa, albo sami poproszą o pomoc. Codziennie i regularnie. Niech
nikogo pogoda nie zniechęca. Parasol, kaptur na głowę, jeszcze ciepły szalik i rękawiczki. Jesteśmy gotowi. W drogę. Obcowanie z przyrodą jest fascynujące. Wszystkie drzewa i krzewy na Waszej trasie niech będą poddane szczegółowej
obserwacji. Zauważcie ich zmienność sezonową. To nigdy się nie nudzi. A teraz, bezlistne korony drzew odsłaniają gniazda, które w lecie trudno jest dostrzec. Oddychajcie spokojnie, głęboko. Dotleniajcie się. No i nie zapomnijcie
posprzątać wszystkiego po waszym psie. Coś się mu należy za radosne nam towarzyszenie. A gdy nie macie pomysłu na psa, to przytuliska są pełne takich zwierzaków, gotowych oddać swe serce nowemu panu.

Adresy :

1. Brzozowe Ranczo Biuro Azylu : Dębica ul. Ratuszowa 12
2. Brzozowe Ranczo : Dębica ul. Wielopolska 207 A

Nasz skarbiec to całe zasoby przyrodnicze naszego Miasta. To parki, skwery, cmentarze, wały nad rzeką, zieleńce, place zbaw, zieleń przy urzędach, instytucjach, szkołach, przedszkolach, spółdzielniach mieszkaniowych, zieleń przydrożna i naturalna zieleń nie objęta bieżącym utrzymaniem. Ten, komu powierza się klucz do skarbca zostaje obdarzony ogromnym zaufaniem. Jest odpowiedzialny za te skarby natury. Jest świadomy tego bogactwa, zna jego wartość, strzeże go, stara się pomnażać, a nie pomniejszać. Dba o środki na ochronę, utrzymanie i powiększanie zasobów. Konsultuje swoje decyzje, rozważa różne rozwiązania i sposoby zachowania obecnego stanu zieleni. Głównie drzewostanu, gdyż wie, że odtwarzanie czy przebudowa drzewostanu musi trwać latami. Zna wszystkie korzyści i dobroczynne działanie zieleni na stan klimatu, na nasze zdrowie. Wie ile niebezpiecznych substancji dostaje się do naszego środowiska z działalności człowieka, z transportu, z ogrzewania, ze spalania niedopuszczalnych materiałów.
Najważniejszą cechą jest umiejętność pogodzenia często zupełnie sprzecznych interesów, w myśl zasad wpisanych w Miasta Zrównoważone „ zaspokajać potrzeby mieszkańców z poszanowaniem zasobów przyrodniczych i zachowania ich dla współczesnych i przyszłych pokoleń.

Tęsknimy do wiosny. Czekamy cierpliwie. Styczeń – Maj.

Polecam spacer do siódmej sosny. Rosną sobie w skupinie drzew, przy wałach nad Wisłoką, pomiędzy stawami. Piękne i dostojne. Wspaniale prezentują się o każdej porze roku i przy każdej pogodzie. Przyciągają swoim urokiem. Siedem sosen. Drzewa działają aseptycznie, iglaste lepiej, a w śród nich sosny właśnie najlepiej. Olejek zawarty w igłach nasyca atmosferę ozonem, dezynfekuje, tworzy unikalny mikroklimat. Można się tu zatrzymać i pooddychać głęboko, pospacerować pomiędzy nimi. Można mocno przytulić się do drzewa i poczuć terapeutyczną moc. Nawet kilkunastominutowe regularne przebywanie wśród drzew działa odprężająco, poprawia zdrowie i koi nerwy. Taka namiastka lasu w zasięgu ręki.

Sosny dobrze sobie radzą z miejskim zanieczyszczeniem, ze zmiennymi warunkami i z niskimi temperaturami. Wchłaniają pyły, sadze, toksyny. Sosna dzięki olejkom eterycznym ułatwia oddychanie, pomaga na zaziębienie, pobudza krążenie krwi, wzmacnia odporność.

Sosna zawsze uważana była za drzewo przywracające siły witalne. Można w to wierzyć, ale lepiej sprawdzić samemu.

Milczący świadkowie naszych dziejów. Długowieczne, łączą pokolenia. Wyglądają pięknie o każdej porze roku. Nawet bezlistne zadziwiają ciekawą grafiką swoich gałązek i konarów. Swoją wielkością i potężną budową budzą podziw i szacunek. Kiedyś często sadzono drzewo na radość z narodzin dziecka. Rosło razem z nim. Drzewa są osią, punktem odniesienia, dominują w krajobrazie. Największą ich siłą jest naturalna zdolność przywracania równowagi w przyrodzie. Poprawiają warunki naszego życia. W procesie fotosyntezy produkują znaczne ilości tlenu, pochłaniają dwutlenek węgla i wodę. To prawdziwa fabryka tlenu i oczyszczacz powietrza, gleby i wody. Działa jak pompa wodna, osusza podmokłe tereny, pochłania nadmiar wody po roztopach i ulewnych deszczach. Obniża temperaturę, podnosi wilgotność powietrza. Dają cień i tłumią hałas. W miastach są nam bardzo potrzebne. Środki transportu produkują substancje kancerogenne, alergogenne i mutagenne. Zieleń i drzewa wychwytują nawet te najgroźniejsze dla naszego organizmu pyły zawieszone. Drzewa są antidotum na emisję gazów cieplarnianych i problemy globalnego ocieplenia. Przybywa samochodów, ubywa drzew. Trzeba szukać kompromisów i jak najlepszych rozwiązać, żeby zachować drzewa przy każdej inwestycji, przebudowie, czy remoncie. Wprowadzać nowe nasadzenia jako formę kompensacji przyrodniczej.
Chrońmy nasze drzewa, obserwujmy je, podziwiajmy, szukajmy ciekawych dużych okazów. Stworzymy mapę naszego Miasta z zaznaczonymi drzewami, nie tylko Pomnikami Przyrody, ale i tych nie objętych ochroną prawną, ale w pełni na to zasługujących, za sprawą swojej urody i wieku.

Z Nowym 2022 Rokiem rozpoczyna swoją działalność Partnerstwo Dla Zrównoważonego Rozwoju Zielone Miasto Dębica. Niewielka grupa mieszkańców, ludzi z wizją, marzycieli i entuzjastów gotowych oddać swój czas, umiejętności, wiedzę i doświadczenie podejmuje pracę , na rzecz ochrony środowiska i zasobów przyrodniczych naszego Miasta, na rozwój infrastruktury zielonej. Nasz Projekt został podzielony na 8 Zadań Projektowych. Na czele każdego stoi koordynator wraz z partnerami wspierającymi. Odpowiada za realizację zadania, szuka najlepszych rozwiązań, dotacji, finansowania, pomocy rzeczowej, szuka sponsorów i wolontariuszy. Wszystko dla poprawy komfortu życia mieszkańców, dla łagodzenia negatywnych zmian klimatycznych, w których miasta też mają swój udział. Projekt otwarty jest na głosy mieszkańców, na ich aktywizację, wykorzystanie ich potencjału, wykształcenia, znajomości własnych dzielnic, osiedli i ulic. To konieczna współpraca z administracją samorządową, z lokalnymi firmami i instytucjami, z wszystkimi, którzy chcą by w mieście żyło się lepiej. Im więcej bujnej zieleni, tym lepsze samopoczucie i zdrowie mieszkańców. Zielone Miasto to Miasto Zrównoważone. Kieruje się zasadą zaspakajania potrzeb mieszkańców, w poszanowaniu środowiska przyrodniczego i ochronie jego zasobów dla współczesnych i przyszłych pokoleń. Dedykuję wszystkim na Nowy Rok słowa Dezyderaty Maxa Ehrmanna. Każdy w niej znajdzie piękne przesłanie, mądre i ponadczasowe. Jedno z nich wydaje mi się kluczowe do powodzenia naszego Projektu: „ O ile to możliwe, bez wyrzekania się siebie, bądź na dobrej stopie ze wszystkimi.” Myślę, że dążeniem każdego z nas jest wspieranie naszego Miasta. Niech pięknieje i rozwija się w przyrodzie, by chciało się tu pozostać i żyć. Nasze Miasto jak Nasz Dom, dobrze gdy jest gdzie wracać.